برنامه ریزی منطقه ای در چارچوب الگوی بهینه کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان اسفراین)

چکیده در اکثر کشور های در حال توسعه همچون ایران، بخش کشاورزی نقش مهمی از نظر تولید و ایجاد اشتغال ایفا می کند و سهم عمده ای از فعالیت های اقتصادی این کشورها در این بخش متمرکز شده است. از مهم ترین وظایف بخش کشاورزی، دستیابی به خودکفایی و تامین امنیت غذایی با توجه به محدودیت های موجود می باشد. لذا به منظور دستیابی به این اهداف، طراحی برنامه ای منسجم و هدفمند در زمینه کشت محصولات کشاورزی همچون تعیین الگوی بهینه کشت امری اجتناب ناپذیر است تا علاوه بر تخصیص بهینه منابع بین محصولات گوناگون، سودآوری و رفاه کشاورزان نیز افزایش یابد. هدف این پژوهش، تعیین الگوی بهینه کشت با به کارگیری رهیافت برنامه ریزی ریاضی بازه ای در میان بهره برداران زراعی شهرستان اسفراین قبل و بعد از هدفمند کردن یارانه ها می باشد. به این منظور کشاورزان بر اساس منابع آبی در سه گروه استفاده کننده از آب رودخانه، چاه عمیق و دیم کار طبقه بندی شدند. داده های مورد استفاده در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و تکمیل 207 پرسش نامه از میان کشاورزان این سه طبقه جمع آوری گردید. نتایج تعیین الگوی بهینه کشت در این سه طبقه نشان داد که الگوی بهینه کشت با توجه به محدودیت های موجود در گروه استفاده کننده از آب رودخانه قبل و بعد از هدفمند کردن یارانه ها کشت پیاز می باشد. در گروه استفاده کننده از آب چاه عمیق، الگوی بهینه کشت قبل از هدفمند کردن یارانه ها کشت ذرت علوفه ای، یونجه آبی، آفتابگردان و هندوانه دانه ای و بعد از هدفمند کردن یارانه-ها کشت زیره سبز، ذرت علوفه ای، یونجه آبی و هندوانه دانه ای می باشد. الگوی بهینه کشت برای گروه کشاورزان دیم کار قبل از هدفمند کردن یارانه ها شامل کشت محصولات نخود و عدس می باشد. همچنین الگوی بهینه کشت بعد از هدفمند کردن یارانه ها برای این گروه به ازاء ? = 0، شامل کشت محصولات نخود، عدس و جو و به ازاء سایر مقادیر ?، شامل کشت محصولات نخود و عدس می باشد. کلید واژه ها: الگوی بهینه کشت، برنامه ریزی ریاضی بازه ای، شهرستان اسفراین